Rynek najmu a epidemia koronawirusa

Pandemia koronawirusa wpłynęła praktycznie na każdy aspekt naszego życia. Każdy z nas musiał przeorganizować swoją codzienność oraz pogodzić się z dużym ograniczeniem naszej mobilności. Obecna sytuacja oraz nadciągający kryzys odbił się na wielu obszarach. Skutki gospodarcze i ekonomiczne będziemy odczuwać jeszcze przez długi czas. Jaka sytuacja czeka nas na rynku najmu mieszkań? Czy, aby na pewno odczujemy duże spadki cen oraz wzrastającą liczbę pustostanów? 

Nie da się ukryć, że pandemia wywołana wirusem SARS-CoV-2 zachwiała rynkiem najmu mieszkań. Powołując się na statystyki Grupy Mzuri, która zarządza blisko 6 tys. mieszkań, liczba wynajmowanych lokali jeszcze w marcu nie odbiegała od normy. Porównując te dane do miesiąca następnego, w którym to narastał niepewność społeczna, a ludzie potracili pracę, liczba ta spadła o około 50 proc. Około 10-krotnie zmniejszyła się również liczba telefonów od potencjalnych najemców, ale z drugiej strony większa ich część skończyła się podpisaniem umowy. Tendencją na rynku, którą można obserwować, jest również wzrost liczby aneksowanych umów. W przypadku Mzuri w kwietniu br. wyniósł on 73 proc. już w pierwszym tygodniu miesiąca (dla porównania, w kwietniu 2019 roku wyniósł 75 proc. w całym miesiącu). 

– To, czy i jak rynek najmu długoterminowego zmieni się w długim okresie, będzie uzależnione od tego, jak generalnie zmieni się nasza gospodarka. Nie sądzę, by w długim okresie zmieniło się wiele. Być może taką trwałą zmianą będzie to, że część ludzi przywyknie do pracy z domu, część korporacji przestawi się na pracę zdalną i pojawi się trend rezygnacji z najmu tych najmniejszych mieszkań. Jednak nie sądzę, żeby w innych aspektach długoterminowy wpływ pandemii był bardzo duży – mówi Artur Kaźmierczak.

Ceny na rynku najmu

Na chwilę obecną trudno przewidzieć, jak zmienią się ceny i czynsze najmu. Krótkoterminowo można spodziewać się spadków, ale z drugiej strony rynek przed pandemią był w fazie górki, gospodarka rosła, podobnie jak dochody gospodarstw domowych, a w Polsce wciąż utrzymuje się duży deficyt mieszkań na wynajem. Dlatego po krótkotrwałych spadkach sytuacja powinna wrócić do normy. 

Statystyki Grupy Mzuri wskazują na to, że nie nastąpiły gwałtowne spadki cen, nie widać też nacisków najemców na udzielenie zniżek w opłatach. W marcu Grupa Mzuri rozłożyła na raty spłatę czynszu tym najemcom, którzy wpadli w kłopoty z powodu pandemii, ale nie miało to charakteru masowego. O działania pomocowe (np. zawieszenie, obniżkę czynszu) wystąpiło raptem ok. 8 proc. najemców, przy czym łączna wartość wnioskowanej pomocy stanowiła zaledwie ok. 0,6 proc. całości czynszów należnych za kwiecień.

Pustostany

Stając w obliczu pandemii koronawirusa moglibyśmy spodziewać się masowego rezygnowania z wynajmu mieszkań, a co za tym idzie wzrostu liczby lokali, które stoją puste. Natomiast taka sytuacja zależna jest tak naprawdę od wielu czynników, m.in.:  

• Sytuacja emigrantów – podczas początkowej fazy epidemii mogliśmy zaobserwować masowy powrót emigrantów mieszkających w Polsce do swoich krajów. Są to osoby głównie z naszych sąsiednich krajów Ukraina czy Białoruś, którzy stanowią duży odsetek osób wynajmujących mieszkania. Czy te osoby będą wynajmować dalej mieszkania, zależy tylko i wyłącznie od tego, kiedy otworzą się granicę oraz czy emigranci zdecydują się na powrót do Polski. 
• Rok akademicki 2020/2021 – Zauważyliśmy, że z mieszkań zaczęli wyprowadzać się studenci. Uczelnie zostały zamknięte, nauka odbywa się zdalnie, praca jest ograniczona, więc studenci wracają do swoich rodzinnych miast. Mieszkania na wynajem nie są im potrzebne, w konsekwencji czego, po prostu zerwali umowę albo postanowili jej nie przedłużać. Jak będzie wyglądać kolejny rok akademicki? Nie wiadomo czy zajęcia nie będą dalej prowadzone w trybie online, a to może spowodować, że studentom nie będą potrzebne mieszkania na wynajem. 
• Poziom bezrobocia – Wiele wskazuje na to, że obecna sytuacja wywołana pandemią koronawirusa może doprowadzić do znacznego wzrostu bezrobocia i tym samym braku możliwości wynajmu mieszkania. Już teraz obserwujemy, że wiele osób straciło pracę i nie jest w stanie opłacić czynszu, a co za tym idzie musiało zrezygnować z wynajmowanego lokalu, przenieść się do rodziców czy wybrać tańszą opcję jak np. wynajem pokoju. 
• Zaostrzenie polityki udzielania kredytów hipotecznych – Od momentu ogłoszenia pandemii banki zaostrzyły politykę udzielania kredytów hipotecznych, dlatego wiele osób, zwłaszcza tych, które nie pracują na etacie ma problemy z zakupem mieszkania. W obecnej sytuacji musieli oni zdecydować się na odwleczenie tego przedsięwzięcia do momentu ustabilizowania sytuacji. Mówiąc wprost, wiele osób ponownie stanie się najemcami i po prostu zamiast kupna własnego mieszkania wybierze opcję, która jest możliwa – czyli wynajem. 

Najem krótkoterminowy

Pandemia koronawirusa mocno odbije się na rynku najmu krótkotrwałego, który na ten moment praktycznie nie istnieje. Powstał za to rynek najmu średnioterminowego, czyli część osób, która dotychczas wynajmowała mieszkania na krótki termin, teraz umożliwia wynajem na okres ok. trzech miesięcy. Nie chcą ich wynajmować na rok lub dwa, wierząc, że wkrótce wrócą na dobre tory. Taka opcja wydaje się dość trudna w realizacji, gdyż mało kto potrzebuje mieszkania na okres 3 miesięcy. Sam proces przeprowadzki jest zbyt męczący, żeby powtarzać go tak często.