Co przepisy prawa mówią o budowie budynku gospodarczego?

Z tego artykułu dowiesz się:

• czym jest budynek gospodarczy w rozumieniu przepisów prawa,
• czy potrzebne jest pozwolenie na jego budowę,
• ile kosztuje budowa budynku gospodarczego.

Co to jest budynek gospodarczy? Definicja

Wiele osób decyduje się na postawienie zabudowań na swojej działce. Często wybór pada na budynek gospodarczy.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z 12 kwietnia 2022 r., budynek gospodarczy to budynek przeznaczony do niezawodowego wykonywania prac warsztatowych oraz do przechowywania materiałów, narzędzi, sprzętu i płodów rolnych służących mieszkańcom budynku mieszkalnego, budynku zamieszkania zbiorowego, budynku rekreacji indywidualnej, a także ich otoczenia. W przypadku zabudowy zagrodowej budynek gospodarczy jest wykorzystywany również do przechowywania środków produkcji rolnej, sprzętu oraz płodów rolnych.

W praktyce budynek gospodarczy najczęściej służy zatem jako miejsce, w którym można przechowywać różnego rodzaju rzeczy, co z kolei pomaga w zachowaniu porządku na posesji.

Co można wybudować na własnej działce? Sprawdź

Rodzaje budynków gospodarczych

W gospodarce wiejskiej można wyróżnić kilka rodzajów budynków gospodarczych, m.in. budynki inwentarskie, stodoły, spichlerze, świronki czy budowle pomocnicze (magazyny, wiaty, suszarnie, szopy, piwniczki, gołębniki). Obecnie jednak niektóre rodzaje budynków gospodarczych zanikają.

Budynek gospodarczy według przepisów prawa

Realizację budynku gospodarczego reguluje art. 29 ustawy Prawo budowlane. Dodatkowo warto pamiętać, aby budynek gospodarczy był zgodny z Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego. Jeśli dla danego terenu nie ma MPZP - z decyzją o warunkach zabudowy.

Formalności przy budowie

Budowa budynku gospodarczego może wiązać się z dodatkowymi formalnościami, takimi jak uzyskanie pozwolenia na budowę czy zgłoszenie budowy budynku gospodarczego.

Należy też pamiętać o zachowaniu odpowiedniej odległości od granicy sąsiedniej działki. Usytuowanie budynku gospodarczego zależy od jego wielkości i tego, czy budynek ma okna. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury i Budownictwa zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać warunki i ich usytuowanie z 2017 r., obowiązujące warunki techniczne pozwalają postawić budynek gospodarczy bezpośrednio przy granicy działki lub w odległości nie mniejszej niż 1,5 m, o ile długość budynku wynosi maksymalnie 6,5 m, a wysokość jest niższa niż 3 m.

Warto mieć jednak na uwadze, że w tej sytuacji budynek nie może mieć drzwi czy okien zwróconych w stronę granicy. W innym wypadku należy zachować odległość co najmniej 8 metrów od ścian zewnętrznych budynku mieszkalnego (lub mieszkania zbiorowego, budynku użyteczności publicznej czy budynku mającego ostateczną decyzję na budowę) znajdującego się na sąsiedniej działce.

Budynek gospodarczy bez pozwolenia

Budowa budynku gospodarczego bez zgłoszenia czy konieczności uzyskania pozwolenia na budowę jest możliwa w sytuacji, gdy budynek ma być związany z produkcją rolną i będzie stanowić uzupełnienie zabudowy zagrodowej na działce siedliskowej. Tym samym rozpoczęcie budowy budynku gospodarczego właściwie bez jakichkolwiek formalności jest możliwe właściwie tylko w jednym wypadku.

Należy jednocześnie pamiętać, że nawet jeśli budowa nie wymaga uzyskania pozwolenia czy choćby jej zgłoszenia do właściwego urzędu, konieczne jest spełnienie pewnych warunków. Budynek gospodarczy bez pozwolenia nie może znajdować się na obszarze wpisanym do rejestru zabytków, jego powierzchnia nie może przekraczać 35 mkw., maksymalna rozpiętość konstrukcji - 4,8 m, a sam budynek musi być parterowy. Ponadto budujący musi pamiętać o tym, by budynek był zgodny z MPZP (lub decyzją o warunkach zabudowy) oraz obowiązującymi warunkami technicznymi.

Budynek gospodarczy na zgłoszenie

Najczęściej można wybudować budynek gospodarczy na działce na zgłoszenie - jest to prosta procedura, a właściciel działki jest w stanie samodzielne zgromadzić potrzebne dokumenty.

Aby postawić budynek gospodarczy bez pozwolenia na budowę, a jedynie na zgłoszenie, budynek gospodarczy ma mieć powierzchnię zabudowy nieprzekraczającą 35 mkw. Oprócz tego musi to być bryła parterowa i wolnostojąca. Dodatkowo liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać maksymalnie dwóch (na każde 500 m2 powierzchni działki). Do budynków tego rodzaju wlicza się również garaże czy wiaty.

Zgłoszenia budowy budynku gospodarczego dokonuje się w urzędzie miasta lub starostwie powiatowym. Do wniosku należy dołączyć oświadczenie potwierdzające prawo do dysponowania działką na cele budowlane (własność lub dzierżawa) oraz rysunki budynku gospodarczego przedstawiające jego usytuowanie na działce (najlepiej na mapie zasadniczej lub ewidencyjnej), a także rzut budynku, jego przekrój i rysunki elewacji. Rysunki można wykonać samodzielnie - nie trzeba tego zlecać projektantowi.

Budowę na podstawie samego zgłoszenia można rozpocząć po 21 dniach od daty złożenia zgłoszenia, o ile urząd nie wyda decyzji odmownej lub nie poprosi o uzupełnienie wniosku ze względu na braki formalne. Warto pamiętać, że urzędy co do zasady nie wysyłają żadnego pisma w przypadku braku sprzeciwu.

Budowę na podstawie zgłoszenia należy rozpocząć w ciągu 3 lat - w innym wypadku konieczne będzie nowe zgłoszenie. Rozpoczęcie prac nie wymaga ani kierownika budowy, ani prowadzenia dziennika budowy.

Budynek gospodarczy z pozwoleniem na budowę

Niekiedy potrzebne będzie pozwolenie na budowę budynku gospodarczego. Zazwyczaj dzieje się tak w sytuacji, gdy planowany budynek gospodarczy ma mieć powierzchnię zabudowy większą niż wspomniane wcześniej 35 m2. Zdarza się też, że niespełniony jest inny warunek, dotyczący maksymalnie dwóch budynków gospodarczych na każde 500 m2 działki. W takim wypadku również konieczne będzie uzyskanie pozwolenia.

Warto również mieć na uwadze, że roboty budowlane można rozpocząć dopiero po uzyskaniu pozwolenia na budowę także w sytuacji, gdy budynek ma być stawiany na obszarze chronionym Natura 2000 lub w jego najbliższym sąsiedztwie, lub gdy inwestycja wymaga przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko.

Proces uzyskiwania pozwolenia na budowę budynku gospodarczego jest podobny do procedury uzyskiwania pozwolenia na budowę domu. W związku z tym budowa budynku gospodarczego jest możliwa, o ile powstanie najpierw projekt budynku gospodarczego. Oprócz tego w przypadku budowy takiego obiektu konieczne jest prowadzenie dziennika budowy, zatrudnienie kierownika budowy, a także zgłoszenie rozpoczęcia i zakończenia robót budowlanych.

Budynek gospodarczy a samowola budowlana

Niektóre osoby decydują się na samowolę budowlaną, czyli postawienie budynku gospodarczego bez zgłoszenia lub uzyskania pozwolenia na budowę. Co więcej, za samowolę uznaje się nie tylko postawiony już budynek, ale też samo rozpoczęcie prac budowlanych bez dopełnienia odpowiednich formalności.

Jakie są konsekwencje samowoli budowlanej? Po pierwsze, właściciel działki może być zmuszony do rozbiórki budynku lub uiszczenia opłaty legalizacyjnej za dopuszczenie samowoli budowlanej do użytkowania. Oprócz tego właścicielowi grożą też konsekwencje karne - kara grzywny, a w wyjątkowych sytuacjach, nawet kara ograniczenia lub pozbawienia wolności do lat 2.

Ile kosztuje budowa budynku gospodarczego?

Koszt budowy obiektu gospodarczego jest uzależniony od kilku czynników. Wiele zależy przede wszystkim od tego, czy konieczne jest uzyskanie pozwolenia na budowę. Jeśli tak, potrzebny będzie również projekt budynku budowlanego, za który trzeba zapłacić zazwyczaj od kilkuset złotych do nawet kilku tysięcy złotych.

Do tego należy doliczyć koszt wypisu i wyrysu z planu zagospodarowania przestrzennego (90 zł), mapę do celów projektowych (ok. 1000 zł) oraz dodatkowe koszty za nadzór budowlany. Niekiedy konieczne jest też np. uzyskanie decyzji środowiskowej i raportu środowiskowego. Do kosztów budowy należy doliczyć też same materiały czy wynagrodzenie pracowników (jeśli realizacją budynku zajmuje się ekipa budowlana).

Podsumowanie

Przepisy prawa budowlanego regulują, czemu budynek gospodarczy ma służyć i jakich formalności należy dopełnić przy jego budowie. W większości przypadków wystarcza zgłoszenie budowy; budynki gospodarcze o powierzchni powyżej 35 m2 można natomiast wybudować wyłącznie na podstawie pozwolenia. Właściciel działki musi pamiętać jednocześnie o przestrzeganiu MPZP i obowiązujących warunkach technicznych.